prof. Dr. Aysun Özköse, Safranbolu konutlarının 18., 19. ve 20. yüzyılın başlarında yapıldığını hatırlattı. Tarihi konakların yapımında binlerce yıllık tecrübe ve bilgi birikiminin ustalığının kullanıldığına işaret eden Özköse, bu yapıların meydana gelen depremlerden sağ kurtulduğunu vurguladı.
Safranbolu konutlarında ‘çerçeve’ sisteminin çok iyi düşünüldüğüne değinen Özköse, “Bu sistemde ahşap taşıyıcılar belli bir matematiğe göre yerleştirildi. Sistem yatay yüklere karşı planlanmış ve destekler kullanılmıştır. Safranbolu evleri gibi geleneksel Türk evleri şiddetli depremlere bile dayanır.
Sistemin özelliği gereği depremde yapının bir bölümü hasar görse bile tamamen yıkılmaz. Çünkü her parça birbirinden bağımsızdır. Bir binada binlerce destek direği var” dedi. Safranbolu evlerinin temellerinin kaya bulunana kadar kazıldığını, ilk katlara 1 metre kalınlığında taş duvarla ulaşıldığını belirten Özköse, kireç atıldığını sözlerine ekledi. evlerin duvarlarının neme karşı dayanıklı olması.
“Bir parçası yıkılsa bile yapı ayakta duruyor”
Safranbolu evlerinin üretiminde kullanılan karkas sisteminin yeni yapılarda da kullanılabileceğini belirten Özköse, sarsıntıyı önleyemeyeceğimizi ancak sarsıntının etkilerini önleyebileceğimizi söyledi.
İskelet sistemle yapılan yapılarda deprem anında kaçış emniyeti olduğunu anlatan Özköse, “Bu yapı emniyetlidir. Bir kısmı yıkılsa bile diğer noktalarla yapı ayakta kalabilmektedir. Bu sadece Safranbolu evleri için geçerli değil. Tüm dünyada ahşap çerçeveli yapılar için geçerlidir. Geleneksel ahşap çerçeveli yapılar, her 60 santimetrede bir dikmeler, yatay destekler ve çapraz payandalarla sabitlenir. Ahşap karkaslı geleneksel yapılar, depremlerde kötü çözülmüş betonarme yapılara göre daha güvenlidir” dedi.
